Er is een onderzoek van RTL naar buiten gebracht over misstanden in de biologische sector Daar willen wij natuurlijk graag op reageren.
Het onderzoek stelt:
In winkels worden honderden producten onterecht verkocht met een biologisch label. Het gaat om producten van meer dan 200 boeren die zich niet aan de regels houden op het gebied van dierenwelzijn, medicijngebruik en milieu. Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws op basis van meer dan 1500 inspectierapporten van toezichthouder Skal.
Voorafgaand aan de publicatie heeft Ekoplaza kwaliteitsmanager Steven IJzerman voor de camera gereageerd, samen met nog meerdere partijen uit de biologische branche. Zoals de media werkt wordt er selectief uitgezonden en gepubliceerd. We begrijpen dat dit vragen in de winkel gaat opleveren, vandaar dit bericht. Wat ons betreft is een biologisch certificaat een goede, betrouwbare basis. Daar bovenop doen wij zelf nog een aantal extra zaken:
In sommige gevallen vermijden we bedrijven bewust. Dat zijn bedrijven die meer op de grenzen van de bio-wetgeving zitten in plaats van duurzame investeringen, doorontwikkelingen en verbeteringen. We geven juist een platform voor extra investeringen in bodem, water, klimaat, biodiversiteit etc. De consument moet kunnen vertrouwen op onze biologische producten en dat vertrouwen kun je alleen samen met alle schakels en de controle-instantie waar maken.
Via de gezamenlijke organisatie BioKap werken wij aan een controlesysteem waarbij handelaren en concullega´s samenwerken aan de betrouwbaarheid van de producten en worden problemen uit de sector besproken en gekeken naar oplossingen. SKAL is ook lid van deze organisatie. Wij nemen bij nieuwe leveranciers altijd monsters van producten en testen op residuen. Door samen gericht te monitoren vinden we eventuele zwakke broeders en die weren we tijdelijk uit ons bestand. De gegevens worden ook beschikbaar gesteld aan de controle-instanties en op basis van hun conclusies bekijken we de bedrijven eventueel opnieuw.
We zouden graag zien dat alle marktpartijen die biologisch willen verkopen deze houding hebben. Helaas kiezen veel partijen voor de zoektocht naar de bodemprijs. Zo lang de leverancier de laagste prijs levert worden er geen vragen gesteld. Dat moet de NVWA dan oplossen, want de inkoper kan hier niks aan doen. Natuurlijk gaat er procedureel wel eens iets fout in de biologische sector en het is goed dat daarop wordt gecontroleerd, dit is echter nog geen fraude. We zien wel dat de kans op fraude aan het toenemen is door de sterke groei in de retail. Dezelfde inkopers nemen ook hier niet de verantwoordelijkheid, ze willen een lage prijs en Skal moet maar zorgen dat het klopt. Een prijsvergelijk van de consumentenbond werkt deze prijsdruk wat ons betreft in de hand.
Op het moment dat bijvoorbeeld de consumentenbond zich ook beperkt tot plat de prijs vergelijken zonder verder de andere keuzes hier in mee te nemen werk je mee aan het verder opvoeren van de prijsdruk. Een prijs is een afspiegeling van keuzes die je in de keten met elkaar maakt. De huidige keten wordt zeer eenzijdig geregisseerd door het grootwinkelbedrijf. Ook in de politiek is inmiddels doorgedrongen dat de machtsposities hier niet meer in balans zijn. Op het moment dat deze houding ook leidend gaat worden in de biologische sector kun je wachten op ongelukken. Wat dat betreft zijn we blij met het feit dat RTL hier het licht over laten schijnen.
Mocht er sprake zijn van fraude zien wij het als een plicht van een controleautoriteit om dit aan het licht te brengen. Maar indien het gaat om een procedure fout, dan moet een bedrijf uiteraard in de gelegenheid gesteld worden om de fout te herstellen. Gezien de ketensamenwerking zijn er meerdere controles. In het begin van de keten, maar dus ook aan het einde. Als een product niet voldoet, wordt het uit de handel gehaald. Gelukkig gebeurt dit bij ons zeer minimaal.
Graag nemen we jullie mee in de ontwikkelingen omtrent het WOB verzoek van RTL. Morgenochtend, dinsdag 7 mei 6.30AM, zal RTL hun item uitzenden over hun eigen onderzoek naar de inspectierapporten van Skal. Daarin stellen zij dat er sprake is van ernstige overtredingen - met name dierenleed - en gebrek aan sancties, “wat zou leiden tot honderden producten in de winkel als biologisch worden verkocht, die niet echt biologisch zijn” (red RTL). RTL bepleit dat de consument recht heeft op inzage van de inspectierapporten.
Schrijnende gevallen, rotte appels, die het voor de rest verpesten, kunnen we in onze sector niet tolereren. Het schaadt ons imago en zet het vertrouwen van de consument op het spel. Een risico dat we niet willen én kunnen lopen. We hebben er voor gekozen om niet in de framing van RTL mee te gaan, om niet het risico te lopen dat we op camera verantwoording moeten afleggen of hoeven te bewijzen dat biologisch écht goed is. Naast Skal komen enkele biologische bedrijven aan woord en in beeld, die de goede biologische praktijk tonen.
Na het zelf inzien van de betreffende dossiers, blijken de meeste rotte appels namelijk vooral onrijpe appels te zijn. Boeren die net zijn begonnen of nog omschakelen vanuit gangbaar en daardoor soms onwetend zijn en/of onbewust fouten maken. Onze sector groeit hard en daar zijn we trots op. Tegelijkertijd vraagt het om nog scherper toezicht en adequate controle. Wij verwachten dat fouten die niet door de beugel kunnen door Skal worden gezien, benoemd en bestraft. Appels die onze aandacht verdienen en waar we onze verantwoordelijkheid voor nemen. Neemt niet weg dat daar waar gewerkt wordt, er ook fouten gemaakt kunnen worden. Fouten waar niet voor niets herstelruimte voor in de biologische wetgeving is opgenomen.
Biologisch is een merk van ons allemaal. Niemand van ons zit te wachten op meer van dit soort aandacht, dat het goede imago van onze sector en het vertrouwen van de consument schaadt. Dat verplicht ons om geen aanleiding te geven tot dit soort publiciteit. Reden voor ons om het gesprek met Skal te intensiveren, om invulling te geven aan enerzijds betere begeleiding aan starters in onze sector en anderzijds op zoek te gaan naar een vorm van transparantie die onze keten dient, die absoluut geen ruimte biedt aan rotte en onrijpe appels. Maar alleen voor biologische producten die de trots van hun makers dragen.